Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego to regulacje prawne, które uzupełniają prawo wewnętrzne danego państwa, chroniąc osoby wykonujące pracę za granicą przed utratą ochrony w zakresie zabezpieczenia społecznego. Dzięki tym regulacjom osoby przemieszczające się mają zapewnioną ochronę socjalną, czyli mogą skorzystać ze świadczeń obowiązujących w danym kraju.

– Z uwagi na możliwość skorzystania przez rodzica ze świadczeń przysługujących w danym państwie, musimy sprawdzić, czy przyznając świadczenie w Polsce nie zdublujemy udzielonej już pomocy.

– Przepisów o koordynacji nie stosuje się w przypadku wyjazdu turystycznego, leczniczego lub związanego z podjęciem przez dziecko kształcenia poza granicami kraju

Konieczność sprawdzenia, czy mają zastosowanie przepisy o koordynacji zachodzi, gdy wyjazd następuje w momencie składania wniosku, jak i w czasie, kiedy świadczenie jest pobierane. Aby wiarygodnie sprawdzić czy w konkretnej sprawie mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego wnioskodawca musi przekazać informacje dotyczące miejsca zamieszkania rodzica za granicą oraz dane jego pracodawcy.

• Przy składaniu wniosku

W momencie składania wniosku o świadczenia rodzinne oraz wychowawcze, jeśli jedno z rodziców przebywa za granicą, wniosek wraz z dokumentami przekazany zostaje do Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie. Urząd ten ustala czy w danej sprawie mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Po weryfikacji wydaje decyzję w tym zakresie, następnie zwraca dokumentację.

1. I.                   Niezbędne dokumenty na koordynację:  

1. praca za granicą – aktualne zaświadczenie pracodawcy, umowa o pracę zawierające datę podjęcia zatrudnienia wraz z oświadczeniem potwierdzającym ten fakt (zbieżność dat/okresów świadczenia pracy);
2. zasiłek dla bezrobotnych – decyzja właściwego urzędu pracy potwierdzająca okres oraz wysokość jego przyznania wraz z oświadczeniem;
3. renta lub emerytura – decyzja o przyznaniu (nie o waloryzacji) właściwej instytucji potwierdzająca okres przyznania świadczenia oraz jego wysokość;
4. działalność gospodarcza poza granicami kraju
5. praca delegowana – aktualny druk A1 poświadczony przez ZUS;
6. oświadczenie nt. zamieszkiwania poza granicami Polski.
7. Inne dokumenty niezbędne przy weryfikacji członka rodziny tj. kopię aktu małżeństwa, odpis prawomocnego orzeczenia sądu orzekającego rozwód lub separację

         * dokumenty dołączone do wniosku w języku obcym muszą być przetłumaczone na język polski przez tłumacza przysięgłego.

II. Dokument potwierdzający aktywność zawodową rodzica pozostającego w Polsce: 

1. zaświadczenie pracodawcy,

2. umowa o pracę,
3. zaświadczenie KRUS,
4. wpis do ewidencji działalności gospodarczej,
5. decyzja PUP o prawie do zasiłku dla bezrobotnych, stażu itp.,
6. renta lub emerytura; (decyzja przyznająca świadczenie
7. w przypadku nieaktywności zawodowej – oświadczenie potwierdzające ten fakt.

 III.  W przypadku świadczeń uzależnionych od dochodu – informacja na jego temat (dokument wraz z oświadczeniem uwzględniający dochód zagraniczny, w tym dochody – odpowiednio – utracone i/lub uzyskane).

• W okresie wypłaty świadczeń

W przypadku, gdy wyjazd jednego z rodziców nastąpi po wydaniu decyzji przyznającej świadczenia rodzinne lub wychowawcze, pracownicy Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Świeszynie, po otrzymaniu informacji o takim wyjeździe, przeprowadzają postępowanie mające na celu wyjaśnienie charakteru wyjazdu.

Gdy pracownicy Urzędu Wojewódzkiego  potwierdzą, że w sprawie mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, wówczas uchylona zostaje decyzja przyznająca świadczenia. Uchylenie decyzji następuje od dnia, w którym osoba stała się uprawniona do świadczeń w innym państwie.

Natomiast jeżeli ustalą, że w sprawie nie mają zastosowania przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub nie ma możliwości ustalenia czy w danej sprawie mają one zastosowanie, wówczas wypłata świadczeń będzie kontynuowana.

Ważne! 

Niepoinformowanie o wyjeździe lub przebywaniu poza granicami Polski drugiego z rodziców może skutkować powstaniem nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych i wychowawczych, a w konsekwencji − koniecznością ich zwrotu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.